Ιστορικό Γεφύρι Πλάκας

Είναι το μεγαλύτερο πέτρινο μονότοξο γεφύρι στην Ελλάδα (ίσως και στα Βαλκάνια), με τόξο ανοίγματος 40 μέτρων και ύψος περίπου 20 μέτρα. Το γεφύρι χτίστηκε και έπεσε δυο φορές, το 1860 και το 1863 (το 1863 έπεσε την ημέρα των εγκαινίων του). Τελικά ξαναχτίστηκε το 1866 με πρωτομάστορα τον Κώστα Μπέκα και στέκεται μέχρι και σήμερα. Κατά την διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου το γεφύρι βομβαρδίστηκε σχεδόν στο κέντρο του (2η photo) από τους Γερμανούς, αλλά άντεξε και επισκευάστηκε.
Μεταξύ 1881-1912 όταν ποταμός Άραχθος υπήρξε σύνορο μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας υπήρχε σε μικρή απόσταση από το γεφύρι, φυλάκιο του Ελληνικού στρατού, χάνι και υποτελωνείο το οποίο σώζεται ακόμη και σήμερα.
 
Το γεφύρι της Πλάκας
Το μεγαλύτερο σε άνοιγμα πέτρινο γεφύρι στην Ήπειρο και το δυσκολότερο στην κατασκευή του. Απολαύστε το επιβλητικό τόξο που φτάνει τα 40 μέτρα και έχει ύψος περίπου 18 με 20 μέτρα. Διαθέτει, επίσης, εκατέρωθεν δυο μικρά, ανακουφιστικά τόξα, ανοίγματος 6 μέτρων. Το 1860 από την ορμή του νερού που μετακίνησε ένα βράχο που το στήριζε . Χρειάστηκαν 187.000 γρόσια και τρία χρόνια για να ξαναχτιστεί. Παρά τους κόπους και τις δαπάνες λίγοι χάρηκαν το γεφύρι από τα χωριά της περιοχής. Από το 1881 ο Άραχθος αποτελούσε φυσικό σύνορο Eλλάδας-Tουρκίας, με αποτέλεσμα να αχρηστευτεί το γεφύρι μέχρι το 1913. Σήμερα γεφυρώνει τον Άραχθο ποταμό και βρίσκεται στα όρια Άρτας - Ιωαννίνων του συνοικισμού Πλάκας-Ραφταναίων.
Ο πρωτομάστορας
Το καλοκαίρι του 1863, στο συνοικισμό των Ραφταναίων Πλάκας, αρχιμάστορες και μαστόροι, κάτοικοι όλων των γύρω χωριών γλένταγαν για το ξαναχτίσιμο του γεφυριού, που τους συνέδεε με την απέναντι όχθη και είχε πέσει το 1860, μέχρι που οι άγνωστες βουλές του Αράχθου έριξαν το γιοφύρι  κείνο το μεσημέρι του καλοκαιριού και σκόρπισαν απογοήτευση.
Ο Κώστας Μπέκας, ένας σπουδαίος  Τζουμερκιώτης μάστορας από τα Πράμαντα, ο οποίος είχε συνδέσει  το όνομά του με το χτίσιμο και άλλων γεφυριών της περιοχής στο Σαραντάπορο και στην Καλεντίνη, δούλεψε σκληρά προσπαθώντας για τρίτη φορά να χτίσει το γιοφύρι, έως ότου  τρία χρόνια μετά, το Σεπτέμβρη του 1866  ολοκλήρωσε το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι όλων των Βαλκανίων, μήκους 40μ. και ανώτατο ύψος 20μ, το σημερινό γεφύρι της Πλάκας.
Η κατασκευή
Για την κατασκευή του χρειάστηκαν τρεις μήνες, 180.000 γρόσια, ανάμεσα αυτών και μια χορηγία από τον Αναστάσιο Λύτρα και χρησιμοποιήθηκαν μεταξύ των άλλων ασπράδι από 20.000 αυγά. Με δύο καμάρες στα πλάγιά του το γεφύρι δεν είναι μόνο ξακουστό για την ομορφιά του, αλλά και για τη θαυμαστή αρχιτεκτονική του. Πολλά γεφύρια της περιοχής έπεσαν με το πέρασμα του χρόνου και του δυνατού ποταμού. Ο Άραχθος είναι ύπουλο ποτάμι που τρώει τις βάσεις και παρασύρει τα πάντα στο πέρασμά του. Αλλά αυτό το γεφύρι στηρίζεται στα ίδια του τα θεμέλια, στις δικές του βάσεις και με αυτήν του την ωριμότητα στέκεται στο μεγαλύτερο άνοιγμα του ποταμού, κερδίζοντας άξια τη θέση του στην περιοχή και στην ιστορία.
Σύμβολο της λευτεριάς
Στις 27 και 28 του Ιούλη, οι αγωνιστές της Επανάστασης με επικεφαλής το Μάρκο Μπότσαρη κατατρόπωσαν στον Αλή Τοπάλ Πασά. Το 1878 με αρχηγό τον Κ. Κοττίκα οι Έλληνες ανάγκασαν τη τουρκική φρουρά στο γεφύρι να αποσυρθεί. Από το 1881 έως το 1913 το γεφύρι διετέλεσε σύνορο ελληνικού και τουρκικού κράτους. Στις 4 Φλεβάρη 1944, στο τελωνείο δίπλα στο γεφύρι, μια μικρή αποθήκη, που στέκεται στο πείσμα των καιρών ακόμη και σήμερα, υπογράφεται η περίφημη συνθήκη ανακωχής ανάμεσα στις αντιπροσωπείες του ΕΔΕΣ και του ΕΑΜ, του Ζέρβα και του Βελουχιώτη.
Το γεφύρι βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς, αλλά άντεξε και στέκεται, εκεί σε μια στροφή του κεντρικού δυτικού δρόμου που έρχεται από Ροδαυγή, Πλαταννούσα και οδεύει προς Άγναντα και Πράμαντα, και συνεχίζει να στέκεται ως πειστήριο και αποδεικτικό της δημιουργικότητας και του πείσματος του ανθρώπου, αλλά και της ίδιας του της αμέλειας και της αυτοκαταστροφής, θυμίζοντάς μας μελανές και δύσκολες εποχές που γέννησαν σπουδαίους ανθρώπους.